وی افزود: مانند بسیاری از کشورهای دنیا که وقتی در حوزه هایی مهم مانند انرژی یا مواد غذایی با چالش روبه رو می شوند، برنامه ریزی و سیاستگذاری خاص برای آنها دارند، در حوزه دارو نیز باید با نگاه علمی و مبتنی بر شواهد علمی، بیش از پیش برنامه ریزی داشته باشیم.

تجویز و مصرف منطقی دارو، نیاز به مشارکت همه بخش ها دارد

    معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه تجویز و مصرف منطقی دارو، نیاز به مشارکت همه بخش ها دارد، اظهار داشت: معاونت آموزشی وزارت بهداشت با توجه به وجود دانشگاه ها و انجمن های علمی در زیرمجموعه خود، معاونت درمان وزارت بهداشت از طریق مراکز درمانی تحت پوشش و معاونت تحقیقات نیز به همین ترتیب می توانند به تدوین گایدلاین ها و دستورالعمل های مربوطه در جهت تجویز و مصرف منطقی دارو کمک کنند.

    دکتر پناهی تصریح کرد: یکی از جدی ترین موضوعات که تصمیم گیری سلامت براساس آن انجام می شود، بار بیماری هاست. تحقیقات نشان داده که از سال 1990 تا 2017 میلادی، رفتار بیماری ها بشدت دستخوش تغییرات شده است.

    وی با اشاره به نمونه هایی از بیماری ها که طی سال های اخیر دچار تغییراتی شده اند، گفت: به عنوان مثال، سرطان ها که هم اکنون سومین علت مرگ تلقی می شود، در سال های گذشته هشتمین علت مرگ بود و این نشان می دهد که همکاران ما در سازمان غذا و دارو باید متناسب با تغییراتی که در بیماری ها مشاهده می شود، نسبت به تامین دارو و سیاستگذاری دارو اقدام کنند.

   وی با اشاره به اینکه باید از تمام ظرفیت معاونت های وزارت بهداشت در تجویز و مصرف منطقی دارو کمک بگیریم، افزود: هم اکنون بیش از 900 مرکز تحقیقات در کشور داریم که 830 مرکز مجوز دریافت کردند و حدود 100 مرکز تحت نظارت دانشگاه های علوم پزشکی کشور هستند و حدود 39 مرکز غیردولتی داریم که از میان آنها، 13 مرکز در زمینه علوم دارویی فعالیت دارند.

    معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، خاطرنشان کرد که وجود زیرساخت های موجود در 25 دانشکده داروسازی کشور، پژوهشکده های داروسازی و  66 مرکز تحقیقاتی مرتبط با دارو، ظرفیتی است که می تواند در سیاست گذاری ها بکار گرفته شوند.

باید با توجه به بیماری های شایع در هر استان، شرایط اقلیمی و فرهنگی و اقتصاد دارو، سیاستگذاری دارویی  هر منطقه انجام شود

   دکتر پناهی در عین حال، استفاده از یک نسخه برای چالش های حوزه دارو در همه کشورها را درست ندانست و گفت: حتی یک تصمیم در معاونت تحقیقات را نمی توان به کل کشور تسری داد، چرا که همه دانشگاه های علوم پزشکی در مناطق مختلف کشور دارای شرایط متفاوت بوده و باید با توجه به بیماری های شایع در هر استان، شرایط اقلیمی و فرهنگی و همچنین اقتصاد دارو، نسبت به سیاستگذاری دارویی هر منطقه اقدام کرد.

    وی با توجه به چند وجهی بودن موضوع دارو، تاکید کرد که باید برای حل مشکلات حوزه دارو، مردم، سیاستگذاران و قانونگذاران در مجلس شورای اسلامی و همه ارکان جامعه را درگیر کرد تا هدف نهایی که تحقیق و توسعه است، در تمام بخش های دارو محقق شود.

   وی گفت که به عنوان مثال، وقتی شاخص امید به زندگی در کشور افزایش می یابد و عمر طولانی تر می شود، بیماری های مختلف افزایش پیدا می کنند که باید با توجه به تغییرات در شرایط جمعیتی و ساختار کشور، سیاست گذاری ها انجام شود.

   معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در بیان دیدگاه های کلان این معاونت در حوزه دارو، اظهار داشت: « تحقیق و توسعه در تمامی اجزای بخش دارو می تواند منجر به بهبود شود »، « مدل های جدید و سنتی بر ساختار کشور با انجام پژوهش های کاربردی قابل اجرا خواهد بود » در واقع ما باید دیده بان باشیم و برآورد کرده و به مسئولان راهکار نشان بدهیم. ضمن آنکه ارائه راهکارهای نو و پیشگیرانه با تحقیقات کاربردی امکانپذیر است.

    دکتر پناهی، " آینده نگاری، اولویت بندی، جامع نگری و جلوگیری از ضایعات دارویی " را از جمله اولویت های تحقیقات در زمینه تجویز و مصرف منطقی دارو ذکر کرد و افزود: آیا واقعا حجم زیاد داروهایی که بیماران از داروخانه ها تهیه می کنند، مصرف می شود ؟ آیا وجود همه شرکت های توزیع دارو با تمام مسایلی که ممکن است داشته باشند، لازم است ؟

    وی با اشاره به انجام مطالعه ای در سال های بین 1990 تا 2019 میلادی گفت: نتایج گویای این نکته است که شرکت های داروسازی و مراکز تحقیقاتی باید براساس بار بیماری ها، نسبت به برنامه ریزی و سیاستگذاری اقدام کنند. در این تحقیق، بار بیماری ها بصورت استانی نیز مورد ارزیابی قرار گرفت و نشان داد که توزیع بیماری ها در استان ها چگونه است و به همان نسبت، توزیع دارو و تجویز و مصرف آن چگونه است.

   وی افزود: فرهنگ سازی در مورد مدل تجویز داروها از اهمیت بسزایی برخوردار است، ضمن آنکه از همکاران خود در نظام سلامت انتظار داریم که اگر کاری در کلان انجام داده اند و می تواند به ما کمک کند، در اختیار ما قرار بدهند و اگر فکری برای رفع موانع دارند، آمادگی داریم تا از آن حمایت کنیم و به نتیجه برسد.

    معاون وزارت بهداشت تصریح کرد: مدل های نوین، آینده نگاری، ارتباط منطقی معاونان وزارت بهداشت در این خصوص و پروژه هایی که منجر به تغییر رفتار مردم، سیاستگذاران، قانونگذاران و ... می شود و پروژه هایی که منجر به کاهش بار بیماری ها می شوند، می توانند به تجویز و مصرف منطقی دارو کمک کنند.

   دکتر پناهی در پایان سخنانش به فرارسیدن هفته آگاه سازی مربوط به مقاومت های آنتی بیوتیک ها اشاره کرد و افزود: همکاران و محققان در مراکز تحقیقاتی، در این هفته بیشتر به مقوله تجویز و مصرف منطقی آنتی بیوتیک ها در بیماری های عفونی بپردازند و در نظر داشته باشیم که منطقی بودن تجویز و مصرف دارو، به معنی تجویز کم و بدون منطق، و کاهش بدون دلیل مصرف نیست. بلکه باید منطقی و درست مصرف کردن، مدنظر باشد.

    نخستین سمینار « تصمیم گیری مبتنی بر شواهد علمی، بررسی چالش های دارویی در اقتصاد سلامت و ارائه راهکارها برای آن »، امروز (پنجشنبه) به همت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و با حضور معاونان تحقیقات و آموزشی وزارت بهداشت، و رئیس سازمان غذا و دارو، در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شد.

    در این سمینار یک روزه که جمعی از مدیران و اعضای هیات علمی بخش های دارویی دانشگاه های علوم پزشکی مستقر در تهران و صاحبنظران حوزه دارویی کشور بصورت حضوری و مجازی شرکت داشتند، مباحث پیش بینی شده پیرامون سه محور « اولویت های دارویی براساس نقشه بار بیماری ها، ارائه نتایج مطالعات بررسی وضعیت روند تجویز و مصرف منطقی داروها، چگونگی تقویت ساز و کارها و ظرفیت های ملی برای تجویز و مصرف منطقی دارو » ارائه شد.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور