دکتر حمیدرضا خانکه ضمن بازدید از غرفه های معاونت های مختلف وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی مستقر در تهران، در گفت وگو با خبرنگار وبدای دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی افزود:  انقلاب اسلامی،  دستاوردهای متعدد در حوزه های مختلف خصوصا در حوزه سلامت داشت. یکی از دستاوردها در حوزه سلامت، احساس نیاز و توسعه دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بود، چرا که جمعیت زیادی از مردم در ادوار مختلف، نیاز به خدمات توانبخشی داشتند و مرجعی برای ارائه این خدمات وجود نداشت، دانشگاه و یا مرکز علمی – پژوهشی برای تولید شواهد علمی وتربیت نیروی متخصص وجود نداشت.

    وی تصریح کرد: پس از انقلاب اسلامی، این انگیزه ایجاد شد و این احساس نیاز مطرح شد و با توجه به اینکه شعار، " عدالت " و ایجاد  دسترسی همه اقشار به خدمات بویژه سطوح تخصصی، مورد توجه بود، این دانشگاه تاسیس شد تا بتواند خدمات توانبخشی را استاندارد کند و برای آنها دستورالعمل و پروتکل تدوین کرده، نیروی متخصص تربیت کند و این مجموعه  بتواند پاسخگوی نیازهای اقشار کمتر برخوردار، محرومان و افراد دارای معلولیت باشد.

    دکتر خانکه همچنین اظهارداشت: در کنار آن، چون ابعاد اجتماعی هر روز پررنگ تر می شد، سلامت اجتماعی نیز از وظایف این دانشگاه قرار گرفت تا بتواند ابعاد اجتماعی و آسیب های اجتماعی را مطالعه کند. مسایل اجتماعی همچون، زنان سرپرست خانوار، کودکان کار و خیابان، معتادان و آسیب های متعدد اجتماعی وجود دارند که هیچ حوزه ای به این مسایل ورود نکرده بود و به عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر سلامت که 75 تا 80 درصد سلامت را توجیه می کند، هم نپرداخته بودند، در نتیجه این دانشگاه با رسالت و تاسیس خودش در این حوزه ها، ورود پیدا کرد و انواع عوامل اجتماعی موثر بر سلامت و آسیب های اجتماعی را مورد مطالعه قرار داد و نسبت به تربیت نیروی متخصص برای این حوزه اقدام کرد.

   وی به بحث سلامت روان هم به عنوان یکی از مباحث مغفول مانده اشاره کرد و گفت: داشتن بیمارستان روانپزشکی رازی با قدمت بیش از صد سال و داشتن 1375 تخت از نقاط قوت این دانشگاه است که برای اولین بار توانست توانبخشی روانی را در کشور نهادینه بکند و بیماران روانی مزمن را تحت درمان و پوشش خودش قرار بدهد.

   وی افزود: تاسیس اولین بیمارستان توانبخشی کشور، که در منطقه بیمارستان بی نظیری است به نام " رفیده " ، نمونه ای از ارائه خدمات استاندارد توانبخشی است که علاوه بر توجه به امر آموزش و پژوهش، می تواند خدمات توانبخشی با عنوان " تحت حاد " را با مجوز وزارت بهداشت، به بهترین شکل ارائه بدهد.

   رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی ادامه داد: درمانگاه های متعدد توانبخشی برای ارائه خدمات سلامت، از کودکی تا سالمندی از مشخصه های این دانشگاه است و از دستاوردهای انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است و توجه خاص به امر سالمندی که یک روند رو به رشد در کشور و همینطور، توجه خاص به موضوع سوء مصرف مواد که ما بواسطه همسایگی با کشور افغانستان ، متاثر از این آسیب شده ایم و توجه خاص به بحث حوادث و بلایا که کشور ما بشکل فراگیر درگیر آن است و جنبه های اجتماعی و جنبه های توانبخشی آن ، نشان از هوشمندی نظام سلامت برای هدف قرار دادن نیازهای خاص مردم است.

    دکتر خانکه تاکید کرد: انقلاب اسلامی باعث شد که صدای افرادی که شنیده نمی شد، شنیده شود و نیاز افرادی که تامین نمی شد، تامین شود و به نیازهای گروه های مختلف پرداخته بشود. برغم اینکه ما در فشارها، محدودیت ها و تحریم های مختلف هستیم، ولی با توکل به خداوند و تکیه بر توان داخلی و همچنین ارتباط همراه با عزت با سایر کشورها، در جهت توسعه کشور گام برمی داریم و امیدواریم که در آینده با یک ارتباط عزت محور، توانمندی خودمان را نشان داده و از توانمندی سایر کشورها نیز استفاده کنیم.

    رئیس رصدخانه اجتماعی کووید 19، در ارتباط با سپردن مسئولیت رصدخانه به دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی نیز گفت: یکی از بحث های مغفول مانده در مدیریت بیماری کووید 19، عدم پرداختن به جنبه های اجتماعی کووید بود و در ابتدا تصور می شد که کرونا فقط یک بیماری جسمی است و نیاز به دارو و درمان و واکسیناسیون دارد، ولی بعد از مدتی با پدیده های نابرابری اجتماعی روبه رو شدیم، با پدیده عدم حمایت از توصیه های بهداشتی و با پدیده واکسن گریزی مواجه شدیم.

   دکتر خانکه افزود: بعد از مدتی مشخص شد که متاسفانه گروه های مختلف جمعیتی تاثیر یکسان از بیماری نمی گیرند، زنان تاثیر متفاوت گرفته و مورد خشونت خانگی قرار گرفتند، آموزش متاثر شد و عدالت در سلامت و دسترسی به داروها، خدمات درمانی و واکسیناسیون تامین نشد، و عوامل مختلفی نشان داد که اگر ما به جنبه های اجتماعی نپردازیم، نه بر بیماری کووید بلکه بر هیچ اتفاق مشابه نمی توانیم غلبه کنیم و وزارت بهداشت به این نتیجه رسید که دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با توجه به قدمت و مرجعیتی که دارد، می تواند برای مسئولیت رصدخانه اجتماعی کووید 19 انتخاب بشود و مطالعاتی را در این زمینه انجام بدهد.

    وی گفت که گروه های مختلف دانشگاه در قالب رصدخانه اجتماعی کووید 19، مطالعات متعدد در زمینه کودکان، افراد دارای معلولیت، زنان سرپرست خانواده، معتادین، پذیرش واکسن، تاثیرات اجتماعی واکسن، تاثیرات اجتماعی ناشی از بیماری و عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر سلامت، انجام دادند و نتایج این مطالعات در معتبرترین مجلات علمی چاپ شده و در اختیار مسئولان قرار گرفته و امیدواریم که با حمایت مقام عالی وزارت و معاونان محترم بتوانیم در حوزه روانی و اجتماعی و توانبخشی در کووید و سایر اتفاقات مشابه، به عنوان مرجع، خدمات ارزنده ای به نیازمندان ارائه بدهیم.

*****

    برنامه سال آینده دانشگاه، اجرای برنامه تحول در همه معاونت های دانشگاه است

   رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی همچنین در پاسخ به اینکه برنامه دانشگاه برای سال آینده بر چه محوری استوار است؟، گفت: برنامه سال آینده دانشگاه، اجرای برنامه تحول در همه معاونت های دانشگاه است.

   دکتر خانکه افزود: از معاونان محترم دانشگاه خواستم تا گزارشی از برنامه تحول معاونت خود تهیه کنند، و با توجه به اینکه جامعه ما در هر مقطع زمانی با تهدیدی روبه روست، لازم است که برای مقابله با آنها، آمادگی در حوزه های مربوطه را ارتقا بدهیم.

    وی تصریح کرد که دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با توجه به پتانسیل و ظرفیت آموزشی و تحقیقاتی وهمچنین مراکز منحصربفرد خود می تواند مرکز نمونه و پیشرو در خاورمیانه و آسیا باشد.

   وی افزود: دانشجویان و اساتید دانشگاه ما باید به نیازهای جامعه فکر کنند و در مقطع کنونی، انجام مطالعه برای ارائه مقاله کافی نیست، بلکه هدف را در رفع نیازهای جامعه قرار بدهند.

   دکتر خانکه به روند رو به پیری جمعیت کشوراشاره کرد و گفت: باید به روند سریع در افزایش جمعیت سالمند کشور و نیازهای جامعه سالمندان، افزایش حوادث و تنوع آنها و همچنین، برخوردهای جوامع از طریق امکانات بیولوژیک توجه کرد و دانشگاه ما می تواند در این زمینه ها کمک کند.

   رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی افزود: باید مانع بشویم که فرد بیمار بشود، ما نیاز به شیوه زندگی سالم داریم، ما نیاز به هوای سالم، تغذیه سالم و فعالیت بدنی داریم، ما نیاز به تعاملات سالم و افزایش سرمایه اجتماعی داریم، ما نیاز به مشارکت مردم و افزایش اعتماد در سطوح مختلف اجتماعی داریم، تا بتوانیم هزینه های سلامت را کم کنیم و مردم را مشارکت بدهیم در حفظ سلامت خودشان و نزدیکانشان، و این صرفا با راه اندازی بیمارستان حل نمی شود، هرچه دارو و تخت تامین کنیم، اگر مردم مشارکت نکنند، اگر مردم مسئولیت سلامت خودشان و مراقبت با کیفیت از خودشان و نزدیکانشان را بعهده نگیرند، قائدتا نمی توانیم موفق باشیم.

    گفتنی است؛ نمایشگاه " دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه نظام سلامت " از امروز به مدت دو روز به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و دهه مبارک فجر در مرکز همایش های رازی بر پا شده است و دستاوردهای مهم نظام سلامت را از طریق معاونت های مختلف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه های علوم پزشکی مستقر در تهران و دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی به نمایش گذاشته است.