دکتر حمیدرضا خرم خورشید عضو هیات علمی گروه آموزشی و مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی افزود: این طرح تحقیقاتی از اول اسفند ماه در ۹ استان و شهرستان (تهران، اصفهان، خراسان رضوی، چهارمحال بختیاری، همدان، قزوین، البرز و گیلان و همچنین شهر کاشان) به اجرا در می‌آید.

   وی ادامه داد: در این طرح  تحقیقاتی، مادران باردار در مناطق مختلف که در سه ماهه اول بارداری بسر می برند، به نزدیک ترین مرکز اجرای غربالگری ناهنجاری های کروموزومی جنین معرفی می‌شوند، تا با استفاده از  غربالگری که با انجام آزمایش ساده خون آغاز می شود، وضعیت سلامتی جنین مورد بررسی قرار بگیرد.

   این متخصص ژنتیک پزشکی با اشاره به اینکه در این طرح تحقیقاتی ناهنجاری های کروموزوم های ۲۱، ۱۳ و ۱۸ مورد بررسی قرار می گیرد، گفت: در ناهنجاری های دیگر کروموزوم ها، جنین مرده بدنیا می آید اما در اختلالات مربوط به سه کروموزوم ذکر شده که شایع ترین اختلالات می باشند، جنین زنده بدنیا می آید اما سالم نبوده و با ناهنجاری‌های شدید همراه می باشد که مهمترین آن، "سندرم داون" است.

    دکتر خرم خورشید افزود: تاکنون ، از یک روش برای بررسی وضعیت سلامتی جنین در کشور استفاده می شد و انجام آزمایش NIPT  نیز به دلیل گران بودن و عدم پوشش بیمه ای، قابل استفاده برای همه مادران باردار در مناطق مختلف کشور نبود، ضمن آنکه لزومی به انجام این آزمایش برای همه مادران باردار نیست و مشکلاتی را برای آنان ایجاد خواهد کرد، اما متاسفانه هم اکنون بسیاری از مادران باردار که امکان  دسترسی به امکانات این آزمایش و تامین هزینه آن را دارند، بدون انجام آزمایش های اولیه و اطلاع از میزان احتمال بیماری در جنین، به انجام آزمایش NIPT  مبادرت می کنند.

    وی گفت: این درحالی است که در طرح تحقیقاتی « تعیین جایگاه استفاده از آزمایش NIPT در غربالگری ناهنجاری‌های کروموزومی در سه ماهه اول بارداری» ،  از چهار روش برای بررسی وضعیت سلامتی جنین استفاده می شود که براساس شرایط  مادر باردار و نتیجه هر یک از آزمایش ها ، انجام آزمایش های تخصصی تر به مادر پیشنهاد می شود ، و در این طرح مطالعاتی، بررسی می شود که چه افرادی واقعا نیازمند به انجام تست NIPT هستند.

    وی تصریح کرد: آزمایش NIPT   باید به عنوان مکمل روش‌های غربالگری فعلی استفاده شود نه به عنوان جایگزین آن‌ها. و در واقع، همانطور که در تمام کشورهای پیشرفته دنیا رعایت می شود، خط اول غربالگری باید آزمایش خون (روش بیوشیمیایی) و سونوگرافی باشد و در صورت احتمال خطر بیشتر بلحاظ بیماری در جنین، از تست NIPT  استفاده شود تا نتیجه نهایی و قطعی، بدست آید.

    وی در مورد چهار روش در انجام غربالگری، افزود: روش اول صرفا آزمایش خون مادر باردار (روش بیوشیمیایی) است ، روش دوم آزمایش خون مادر و سونوگرافی چین های پس سر جنین (NT)  می‌باشد، روش سوم شامل چهار تست بیوشیمیایی و بررسی سونوگرافی چین های پس سر جنین ، و در روش چهارم نیز از چهار تست بیوشیمیایی،  سونوگرافی چین های پس سر جنین (NT) و بررسی جریان خون ورید نافی (DV ) استفاده می شود تا احتمال بیماری را در جنین مورد بررسی قرار بدهد.

       ******

مدیرعامل موسسه پزشکی نسل امید: انتخاب و انجام آزمایش NIPT  برای مادران باردار، باید اصولی و صحیح باشد

    دکتر " یونس مدبری صابر " متخصص پزشکی اجتماعی و مدیرعامل موسسه پزشکی نسل امید نیز در این نشست، گفت: انتخاب درست و رفتار منطقی انسان براساس آموزش صحیح شکل می گیرد و هم اکنون در کشور چون استفاده درست از آزمایش NIPT به صورت صحیح آموزش داده نشده است، خود مادر باردار درخواست می کند که این تست را برغم پرداخت هزینه سنگین، انجام دهد، درصورتی که استفاده از امکانات آزمایشگاهی، باید اصولی و صحیح باشد.

    وی گفت: غربالگری پیرامون هر یک از بیماری ها باید دارای پنج ویژگی باشد از جمله اینکه " در دسترس تمامی افراد واجد شرایط  باشد درصورتی که امکانات انجام تست NIPT  در همه جای کشور وجود ندارد، اثربخشی داشته باشد، نظام سلامت کشور از نظر تشخیصی و امکانات مانند نیروی انسانی و تامین هزینه ها بپذیرد، قابل انجام برای تعداد مشخصی باشد و اطلاعات حاصل از آن، بتواند پاسخگوی بخشی از سئوال ها و مشکلات سلامت جامعه باشد ".

    دکتر مدبری با اشاره به اینکه اجرای طرح تحقیقاتی « تعیین جایگاه استفاده از آزمایش NIPT در غربالگری ناهنجاری‌های کروموزومی در سه ماهه اول بارداری» و انجام غربالگری مربوط به آن، دارای تمامی ویژگی های یک غربالگری خوب است، تصریح کرد: با اجرای این طرح مطالعاتی، جایگاه آزمایش NIPT  در پروتکل های نظام سلامت کشور مشخص می شود.

    وی همچنین به آمار جهانی مربوط به  احتمال تولد یک نوزاد مبتلا به سندرم داون درمیان هزار تولد زنده در تمامی کشورهای دنیا اشاره کرد و افزود: با اجرای این طرح تحقیقاتی، مشخص می شود که آیا این رقم در کشور ما نیز وجود دارد یا متفاوت است.

    وی اظهارداشت: ضمن اینکه هم اکنون سالانه در کشور حدود دو میلیون بارداری رخ می دهد که از این تعداد، حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار بارداری، منجر به تولد نوزاد می شود و در این میان، علت عدم تولد نوزاد در بقیه بارداری ها مشخص نیست که اطلاعات حاصل از اجرای طرح تحقیقاتی یادشده، می تواند به این سئوال ها نیز پاسخ دهد تا سیاستگذاران و برنامه ریزان کشور بتوانند با توجه به اطلاعات بدست آمده، برنامه ریزی برای ارتقای سلامتی جامعه داشته باشند.

    وی در پایان این گفت وگو، با اشاره به اینکه برای تدوین این طرح کشوری، چگونگی اجرای پروتکل های مربوطه در ۱۴ کشور دنیا مورد بررسی قرار گرفت، افزود: در همایش  مربوط به اجرای این طرح تحقیقاتی نیز که در روزهای اول و دوم اسفندماه در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی برگزار می شود، دست اندرکاران و مجریان طرح  که در همایش شرکت دارند، ضمن تبادل نظر و آشنایی با چگونگی اجرای طرح، از تجربیات بنیان گذار انجمن بین المللی پزشکی جنین که این مطالعه را در میان ۳۰۰ هزار مادر باردار در انگلیس انجام داده است، استفاده خواهند کرد.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور